Niezgodność chemiczna polegająca na wydzieleniu trudno rozpuszczalnych zasad z roztworów soli słabych zasad. Dotyczy soli alkaloidów i środków miejscowo znieczulających. Na jej wystąpienie mają wpływ następujące czynniki: odczyn roztworu, jego stężenie, rodzaj użytych substancji leczniczych.

W praktyce aptecznej najczęściej mamy do czynienia z bardzo trudno rozpuszczalnymi w wodzie zasadami takimi jak papaweryna i strychnina, których rozpuszczalność w wodzie wynosi kolejno 0,02 g/l i 0,15 g/l. Często wytrącają się także osady trudno rozpuszczalnej atropiny (1,5 g/l).

Istnieje również pojęcie niezgodności pozornej, która ma miejsce w przypadku łatwo rozpuszczalnych zasad takich jak kodeina (8g/l) i efedryna (50g/l). Mimo, że substancje te wytrącają się w środowisku alkalicznym to jednak jako łatwo rozpuszczalne osady rozpuszczają się w mieszance. W takiej sytuacji lek recepturowy można wykonać bez ingerencji w skład.

Poprawa niezgodności polega na zamianie 0,9% roztworu chlorku sodu na 5% roztwór glukozy.

Zamiast niezgodnego 1,9% roztworu kwasu borowego należy użyć 1,6% roztwór azotanu potasu.

Należy rozdzielić składniki, sporządzić roztwór siarczanu cynku i osobno roztwór targezyny używając substancje pomocnicze podane w monografii FP V „Guttae ophthalmicae”.

1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 października 2002 r. w sprawie wydawania z apteki produktów leczniczych i wyrobów medycznych;
2. Niezgodności recepturowe, interakcje, homeopatia i homotoksykologia. Skrypt do ćwiczeń dla studentów IV roku farmacji aptecznej; E. Telejko, K.Winnicka, K.Sosnowska, T.Słodownik; Akademia Medyczna w Białymstoku; Białystok 2005 r. ;
3. Podstawy receptury aptecznej. Materiały do ćwiczeń dla studentów farmacji; pod redakcją M.Gajewskiej i M. Sznitowskiej; Wydawnictwo Fundacja Pro Pharmacia Futura; Warszawa 2018 r.;
4. Receptura apteczna; pod redakcją naukową R. Jachowicz; Wydawnictwo PZWL; Warszawa 2016 r.;
5. http://www.aptekarzpolski.pl/2016/01/trudnosci-i-niezgodnosci-recepturowe/.