Najczęściej występuje w przypadku w obecności soli wapnia (benzoesany, fosforany, mleczany, salicylany, siarczany, węglany. Z roztworów chlorku i siarczanu cynku wytrąca się wodorotlenek w obecności substancji reagujących alkalicznie, garbników oraz ichtiolu. Zjawisko zauważalne jest także w przypadku soli magnezu i srebra. Kolejnym przykładem reakcji podwójnej wymiany  jest  obecność bromków o stężeniu równym bądź wyższym niż 5%. W takiej sytuacji  wytrącają się osady w obecności soli alkaloidów (chinini sulfas, codeini phosphas, morphini hydrochloridum, papaverini hydrochloridum).

Po pierwsze – zamiana jednego ze składników na sól, która nie spowoduje powstanie osadu. W przypadku, gdy osad jest mały a przede wszystkim nie zawiera składników silnie działających to można wydać taki lek, zaopatrując go w etykietę zmieszać przed użyciem. Kolejnym sposobem jest zwiększenie rozpuszczalnika, aby powstała sól nie uległa wytrąceniu. Jeżeli każda z przedstawionych propozycji nie pozwala na pełną eliminację niezgodności należy środek powodujący niezgodność podać osobno. Oczywiście fakt ten należy odnotować na sygnaturze leku.

Po połączeniu roztworów powstanie salicylan wapnia. Należy rozdzielić składniki przygotowując dwa roztwory o przepisanym stężeniu.

Po połączeniu składników wytrąci się fosforan wapnia. Lek można wydać z osadem lub zamienić bromek wapnia na bromek sodu.

Mleczan etoksydwuaminoakrydyny (rywanol), reaguje z wodorotlenkiem wapnia obecnym w wodzie wapiennej. Tworzy się mleczan wapnia, który w tym stężeniu jest rozpuszczalny w wodzie ale wytrąca się etoksydwuaminoakrydyna. Należy rozdzielić przepisane składniki.

Salicylan sodu obecny w diuretynie reaguje z jonami wapniowymi. W wyniku reakcji powstanie salicylan wapnia co spowoduje wytrącenie się diuretyny. Zaleca się rozdzielić oba składniki.

W wyniku reakcji w roztworze wytrąci się jodowodorek papaweryny. Należy rozdzielić reagujące składniki na dwa oddzielne roztwory, zachowując przepisane stężenie.

Po wykonaniu mikstury wytrąci się fosforan wapnia. Jednak lek można wydać z osadem, dołączając etykietę „zmieszać przed użyciem”.

 Sól Erlenmayera może reagować z papaweryną i kodeiną, w wyniku czego powstaje osad. W powyższej recepcie stężenie kodeiny jest zbyt małe (>0,5%) żeby powstał osad, jednak wytrąci się fosforan papaweryny. W celu poprawy recepty należy wydać oddzielnie papawerynę w postaci proszków.

Po wykonaniu powyższej recepty wytrąci się bromowodorek kodeiny. Składniki należy rozdzielić i wydać dwa roztwory o przepisanym stężeniu substancji czynnych.

1. Jachowicz R., Receptura apteczna, 2015, PZWL, Warszawa.
2. Krówczyński L., Ćwiczenia z receptury, 2000, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
3. http://www.aptekarzpolski.pl/2016/01/trudnosci-i-niezgodnosci-recepturowe/(dostęp 28.09.2019).